Oleh: William Leong Jee Keen
Saya merujuk kepada kenyataan media bertarikh 19 Disember 2022 oleh Presiden Badan Peguam Malaysia, Karen Cheah Yee Lynn, bahawa Fasal 4 Memorandum Persefahaman Kerajaan Perpaduan (“Fasal 4”) melampaui Perkara 49A Perlembagaan Persekutuan.
Pembangkang yang jujur dan penentang yang ikhlas
Objektif Perkara 49A adalah untuk membolehkan pengundi menentukan sama ada mereka menyokong ahli Parlimen yang melompat atau parti yang dia telah berpaling tadah. Fasal 4 ialah mekanisme untuk mencetuskan pilihan raya kecil apabila berlaku pembelotan. Pembangkang yang jujur dan penentang ikhlas akan disokong oleh pengundi manakala ahli politik yang korup akan dikutuk. Fasal 4 tidak mempengaruhi ketua parti. Fasal 4 menyokong tujuan dan reka bentuk undang-undang anti-lompat mengembalikan kuasa kepada pengundi untuk menghakimi mereka yang melampaui batas. Pengundi dalam pilihan raya kecil boleh mengambil kira perkara berikut:
Pertama: Keadaan di mana hak ahli Parlimen untuk mengundi mengikut hati nurani dan pertimbangannya berbeza daripada parti politiknya yang pada hakikat adalah sedikit dan jauh di antaranya. Ini kerana parti politik berfungsi berdasarkan kepercayaan bersama. Sebarang kebebasan bebas ahli Parlimen untuk mengundi sesuka hati mereka secara bebas daripada dasar yang diisytiharkan parti politik dan kepercayaan bersama, bukan sahaja akan melukakan imej awam dan popularitinya tetapi juga menjejaskan keyakinan orang ramai terhadap ahli Parlimen tersebut.
Kedua: Kesetiaan kepada parti adalah asas untuk kepercayaan bersama. Parti yang berpecah-belah dipandang penuh curiga oleh pengundi. Oleh itu, ahli Parlimen secara amnya menerima arahan whip kepada parti kerana kepercayaan bersama dalam tujuan politik. Mahkamah Agung India dalam Kihoto Hollohan lwn Zachillu 1992 SCR (1) 686 di perenggan 20 dipetik dengan kelulusan Griffith dan Ryle - Parlimen, Fungsi, Amalan & Prosedur 1989, Edisi muka surat 119) berkenaan dengan ketidakpatuhan arahan cambuk seperti berikut:
“It is understandable therefore that a Member who rejects the party whip even on a single occasion will attract attention and more criticism than sympathy. To abstain from voting when required by party to vote is to suggest a degree of unreliability. To vote against the party is disloyalty. To join with others in abstention or voting with the other side smacks of conspiracy.”
Ketiga: 18 objektif dasar yang disenaraikan dalam Klausa 2 Peranjian Kerjasama (MOU) membentuk kepercayaan bersama dan keutamaan bersama Kerajaan Perpaduan. Oleh itu, pembelotan oleh Ahli Parlimen Kerajaan Perpaduan yang berpunca daripada perbezaan objektif adalah mustahil.
Keempat: Ahli Parlimen yang jujur yang hilang keyakinan terhadap Perdana Menteri partinya, boleh melalui konvensyen membentuk kaukus untuk memulakan prosiding dalaman parti untuk menukar ketua parti. Pemimpin parti baharu itu kemudiannya akan dilantik sebagai Perdana Menteri. Ini berlaku beberapa kali baru-baru ini di United Kingdom dan Australia. Ahli Parlimen yang jujur tidak menyertai pembangkang untuk mengundi parti mereka sendiri keluar daripada kerajaan.
Kelima: Konvensyen Perlembagaan memperuntukkan ahli Parlimen yang melintasi ruang untuk menyertai parti lain meletakkan kerusi parlimennya dan menyerahkan semula dirinya dengan cepat kepada pengundinya di bawah keyakinan baharu. Ini adalah amalan sehingga kemasukan Perkara 48(6) Perlembagaan Persekutuan yang memperuntukkan tempoh hilang kelayakan selama lima tahun selepas peletakan jawatan ahli Parlimen dari kerusinya. Perkara ini telah dimansuhkan oleh pindaan baru-baru ini.
Mengasingkan rumpai dari sekam
Fasal 4 membenarkan pengundi mengasingkan rumpai daripada sekam. Pembangkang yang jujur dan penentang ikhlas meletak jawatan dan bertanding semula kerusinya di bawah parti baharunya, hanya mereka yang korup dari segi politik akan berhujah bahawa dia melompat parti dan berasa selesa melalui pelantikan menteri atau GLC. Tiada siapa yang sepatutnya meyakini retorik sedemikian, dan Badan Peguam Malaysia tidak sepatutnya berbuat demikian.
Fasal 4 tidak melangkaui peruntukan Perlembagaan
Fasal 4 tidak melampaui Perkara 49A. Fasal 4 hanya terpakai dalam tiga situasi: (1) usul keyakinan (Undi Percaya); (2) Rang Undang-undang bekalan dan (3) usul prosedur yang mempunyai kesan ke atas legitimasi Kerajaan Perpaduan. Konvensyen Perlembagaan memerlukan kerajaan, jika kalah dalam mana-mana satu daripada tiga keadaan ini, untuk meletakkan jawatan. Ahli Parlimen bebas bersuara dan mengundi mengikut hati nurani dan pertimbangan mereka dalam semua perkara lain di Parlimen.
Melainkan gabungan itu berpisah, Kerajaan Perpaduan dengan 148 ahli Parlimen yang memenangi kerusi mereka atas tiket parti komponen masing-masing hanya boleh dikalahkan dalam tiga situasi ini dengan berpaling tadah.
Objektif dan tujuan undang-undang anti-lompat adalah untuk membendung kejahatan pembelotan politik yang didorong oleh godaan jawatan atau pertimbangan lain yang serupa yang menyebabkan ketidakstabilan politik, tidak bermoral politik dan rasuah politik. Pembelotan politik membahayakan asas demokrasi. Tujuan lain undang-undang anti-lompat adalah untuk menyediakan kerajaan yang berkesan dan berfungsi dengan baik.
Apabila ahli parlimen (“Ahli Parlimen”) meletak jawatan daripada partinya tetapi gagal meletakkan jawatannya, bertindak bersama pembangkang untuk mengundi partinya yang sebelum itu adalah Kerajaan, ianya adalah pembelotan terbuka. Ini adalah dalam Perkara 49A(1)(a)(i).
Di mana ahli Parlimen tidak meletakkan jawatan sebagai ahli partinya tetapi gagal mematuhi arahan whip partinya dengan tidak mengundi di Dewan Rakyat dalam tiga situasi yang disebut sebelum ini, atau lebih teruk, bersekongkol dengan pembangkang untuk membelot Kerajaannya sendiri. Ini adalah pembelotan tersembunyi.
Hal ini yang lebih teruk kerana ahli Parlimen itu mensabotaj parti sendiri dari dalam, serta mengkhianati amanah dan mandat pengundinya. Pengkhianatan ini melibatkan kelakuan licik dan menipu. Fasal 4 membayangkan klausa akan dimasukkan dalam perlembagaan parti dengan syarat bahawa ahli Parlimen berhenti menjadi ahli parti apabila berkecuali atau mengundi menentang arahan whip parti dalam tiga situasi di atas. Jika pembelotan tersembunyi berlaku, pemberhentian keahlian parti menurut Klausa Cesser akan wajar dari segi moral dan undang-undang. Ini adalah dalam reka bentuk dan niat Perkara 49A(1)(a)(ii).
Fasal 4 ini lebih menegakkan undang-undang anti-melompat.
Kebimbangan kemungkinan penyalahgunaan
Badan Peguam bimbang Fasal 4 akan menggalakkan kemungkinan penyalahgunaan oleh ketua parti dengan memasukkan klausa peletakan jawatan atau penyingkiran dalam perlembagaan parti yang memintas proses sewajarnya. Badan Peguam menyokong undang-undang anti-lompat menangguhkan penyingkiran automatik untuk memberi ahli parlimen yang terjejas dengan penyelesaian undang-undang yang mencukupi melalui mahkamah untuk menentukan kesahihan tindakan sedemikian oleh parti politik.
Bagaimanapun kebimbangan ini adalah terlalu berimaginasi
Pertama: Cadangan Badan Peguam adalah tidak praktikal. Negara ini tidak boleh digantung di bawah kerajaan sementara atau peraturan darurat sehingga cabaran undang-undang habis.
Kedua: Tidak ada alasan yang rasional untuk Kerajaan Perpaduan menyalahgunakan proses peletakan jawatan atau pemberhentian untuk merekayasa keruntuhan Kerajaan Perpaduan sendiri. Bos parti tidak mendapat keuntungan.
Ketiga: Penyelesaian undang-undang anti-lompat untuk pembelotan adalah untuk pengundi membuat keputusan dalam pilihan raya kecil yang akan datang. Oleh itu, ketua parti mahupun pembelot tidak mendapat keuntungan apabila pembelotan berlaku.
Kebimbangan kedaulatan undang-undang
Kebimbangan Badan Peguam bahawa Fasal 4 mengorbankan amalan demokrasi dan kedaulatan undang-undang di atas pentas kestabilan politik adalah tidak wajar. Fasal Cesser yang dicadangkan dalam perlembagaan parti adalah sah dan berperlembagaan:
Pertama: Fasal 4 adalah selaras dengan saranan Dr Adnan J dalam kes Mahkamah Agung India Mian Bashir Ahmad lwn The State AIR 1982 Jammu & Kashmir 26 di perenggan [73] untuk memasukkan klausa yang sesuai dalam perlembagaan atau tatakelakuan parti politik untuk menegakkan disiplin dalam menangani kejahatan pembelotan politik.
Kedua: Mahkamah Agung India dalam Kihoto Hollohan lwn Zhachillu 1992 SCR (1) 686 dan Mian Bashir Ahmad lwn State of Jammu & Kashmir AIR 1982 Jammu & Kashmir 26 mengekalkan peruntukan anti-lompat dengan perkataan yang sama seperti Fasal Cesser sebagai berperlembagaan.
Ketiga: Ahli Parlimen terikat dengan perlembagaan partinya dan boleh dikenakan tindakan disiplin mengikut termanya. Jika ahli Parlimen itu tidak bersetuju dengan fasal Cesser dia tidak sepatutnya menyertai parti atau jika dia sudah menyertai, dia boleh meninggalkan parti. Apa yang tidak boleh dilakukan oleh Ahli Parlimen ialah bersetuju dengan klausa Cesser dan apabila memenangi kerusi atas tiket parti, mengingkari tanggungjawabnya. Fernando J dalam kes Mahkamah Agung Sri Lanka Gamini Dissayake lwn MCM Kaleel [1993] 2 Laporan Undang-undang Sri Lanka 80 di muka surat 176 berkata Ahli Parlimen tidak boleh menuntut kekebalan daripada tindakan tatatertib kerana melanggar kewajipan perlembagaan partinya:
“Ahli politik yang menyertai parti politik untuk memasuki parlimen secara sah boleh tertakluk kepada syarat yang mengawal, tanpa menafikan, kebebasan bersuara. Jika anda ingin bermain kriket, anda mesti menerima peraturan kriket.”
Keempat: Ahli Parlimen yang mengundi dalam tiga keadaan ini, tidak diminta untuk menggunakan hati nurani dan pertimbangannya mengenai dasar atau program. Ia adalah undi atas kesetiaan parti dan perpaduan parti. Hansard merupakan semua bukti yang diperlukan tentang bagaimana Ahli Parlimen itu mengundi. Tiada isu undang-undang atau fakta yang rumit seperti yang disarankan oleh Badan Peguam.
Kebimbangan berlaku amalan tidak demokratik
Kebimbangan Badan Peguam bahawa Fasal 4 menimbulkan amalan tidak demokratik mungkin disebabkan oleh ketidakbiasaan dengan sistem parti dan peranan whip parti dalam sistem Parlimen Malaysia kita.
Kebimbangan Badan Peguam timbul daripada kebimbangan bahawa Fasal 4 menyekat hak ahli parlimen untuk tidak bersetuju, kebebasan hati nurani yang tidak terikat dan bertindak secara bebas daripada partinya. Konsep ini mempunyai asal usulnya daripada ucapan terkenal Edmund Burke pada tahun 1774 kepada Pemilih Bristol:
“Tetapi pendapatnya yang tidak berat sebelah, penilaiannya yang matang, hati nuraninya yang tercerahkan, dia tidak sepatutnya berkorban kepada anda, kepada mana-mana lelaki, atau kepada mana-mana kumpulan manusia yang hidup… Wakil anda berhutang kepada anda, bukan sahaja ketekunannya, tetapi penilaiannya, dan dia mengkhianati, bukannya melayani kamu, jika dia mengorbankan pendapatnya.”
Mahkamah di banyak bidang kuasa dan pengarang buku teks perlembagaan yang dihormati telah mengatakan bahawa ini adalah konsep lapuk dari abad ke-18 dan ke-19. Konsep-konsep ini diilhamkan dalam era di mana parti politik belum dibangunkan sepenuhnya. Konsep-konsep ini perlu disesuaikan untuk memenuhi keperluan demokrasi moden. Parti politik adalah penting untuk berfungsi dengan baik demokrasi moden. Kebebasan wakil rakyat tertakluk kepada disiplin parti, arahan daripada whip parti, tatakelakuan dan perlembagaan parti:
Pertama: Mahkamah di semua bidang kuasa mengiktiraf parti politik adalah amat diperlukan untuk demokrasi moden. Dalam perenggan 22 Parkash Singh Badal lwn Union of India, Mahkamah berkata:
“Kini diterima di semua pihak bahawa untuk fungsi Parlimen dan tadbir urus negara yang berkesan, parti politik bukan sahaja realiti tetapi amat diperlukan.”
Kedua: Mahkamah mengiktiraf bahawa pengundi memilih kerajaan berdasarkan dasar dan program parti:
“Parti politik wujud kerana rakyat ingin melihat Kerajaan negara berjalan mengikut dasar tertentu. Apabila Badan Perundangan terdiri terutamanya daripada pihak bebas atau sebilangan parti kecil, tidak ada Kerajaan yang pasti akan menyokong. Oleh itu, pemilih tidak mengundi calon tetapi biasanya untuk parti dengan pengecualian di sana sini. Pertimbangan utama sebelum pemilih ialah parti mana yang akan diundi untuk berkuasa dan bukannya bebas. Parti itu diundi untuk berkuasa… untuk melaksanakan dasar-dasarnya yang diikrarkan dalam semua perkara yang menjadi perhatian negara dan untuk menterjemahkan ke dalam tindakan aspirasi para pemilih keadilan sosial dan ekonomi kepada rakyat secara amnya.” (Parkash Singh perenggan 23)
Ketiga: Mahkamah mengiktiraf keperluan untuk majoriti berkesan untuk menyaring dasar yang koheren di parlimen. Mahkamah di Parkash Singh perenggan 23 menerima pendirian yang dinyatakan oleh Profesor Harold J. Laski dalam bukunya 'Parliamentary Government in England' mengenai keperluan untuk majoriti berkesan agar dasar yang koheren dibuat:
“Di atas semua itu, adalah penting untuk menyedari bahawa Dewan Rakyat bukanlah cermin tepat kepentingan dan pendapat negara. Jika ya, ia tidak mungkin melaksanakan tugasnya. Kerana pendapat dan kepentingan itu sangat pelbagai dalam kerumitannya yang menggerunkan sehingga mana-mana Dewan yang mencari tempat yang berkesan untuk sebilangan besar daripada mereka akan menjadi terlalu atomik untuk mempunyai dasar yang koheren. Kehidupan Dewan Rakyat hanya bergantung pada representasinya hanya daripada pendapat umum umum seperti yang akan, lazimnya, membolehkan sebuah Kerajaan dibentuk di belakangnya yang mempunyai majoriti berkesan.”
Keempat: Mahkamah juga telah menerima bahawa fungsi Ahli Parlimen, parti politik dan Parlimen adalah untuk menterjemahkan ke dalam tindakan aspirasi pengundi untuk keadilan sosial dan ekonomi. Idea bahawa setiap ahli Parlimen individu mesti menyiasat secara peribadi butiran minit setiap dasar adalah tidak praktikal:
“Ini bermakna, sudah tentu, kehidupan Dewan Rakyat semestinya dihayati dari segi sistem parti. Parti-parti adalah asas di mana organisasi Dewan untuk keselarasan dimungkinkan: dan ahli Dewan Rakyat mesti, dengan sangat sedikit pengecualian, menjadi ahli parti yang baik jika ia ingin melakukan tugasnya dengan secukupnya.
Ahli falsafah dalam kajiannya mungkin mengulangi keperluan ini. Dia mungkin menegaskan bahawa ini melibatkan pengorbanan hati nurani individu kepada kesetiaan parti. Dia mungkin berhujah bahawa ia membawa ahli secara membuta tuli kepada perpecahan - melobi mengenai perkara yang mereka tidak pernah mendengar perbahasan dalam dewan. Dia mungkin menulis dengan marah, atas sebab-sebab yang saya akan bincangkan kemudian, mengenai imlak Kabinet di Dewan. Faktanya agak berbeza daripada abstraksi almari.
Bilangan rata-rata ahli berasa cenderung untuk mengundi menentang partinya, terutamanya apabila dia memegang jawatan, agak kecil; dan bukti seolah-olah menunjukkan bahawa apabila dorongan untuk mengundi adalah mendesak, dia mematuhinya. Adalah bodoh untuk membayangkan bahawa, dalam perkara perbahasan, seorang ahli mesti membuat keputusan mengenai setiap perkara berasingan yang diputuskan oleh Dewan. Dewan adalah badan untuk menyelesaikan perniagaan, tugas ahli adalah untuk menyedari kecenderungan besar dan bersedia untuk menyokong hala tuju umum yang diluluskan secara meluas.
Jika dia mempunyai hati nurani yang sangat baik sehingga pemeriksaan yang teliti kebanyakannya perkara-perkara kecil teknikal adalah mukadimah yang diperlukan untuk undinya, ulasan yang tepat mengenai sikapnya ialah dia tidak sesuai dengan perangai untuk menjadi ahli dewan undangan." (Profesor Harold J Laski - Kerajaan Parlimen di England; Parkash Singh perenggan 23)
Sistem Whip
Untuk sistem parti politik berfungsi, peranan whip parti adalah penting. Sistem whip adalah sebahagian daripada jentera organisasi politik yang ditubuhkan secara konvensional di Dewan Rakyat dan telah diputuskan untuk tidak melanggar keistimewaan parlimen ahli Parlimen. (Kihoto perenggan 20 menerima petikan daripada Reformasi Perlembagaan- Membentuk Semula Sistem Politik British oleh Rodney Brazier Edisi 1991 muka surat 48 dan 49) Ini juga menjadi amalan di Dewan Rakyat.
Kesimpulan
Ahli Parlimen dalam melaksanakan haknya untuk mengundi mengikut hati nuraninya perlu mengimbanginya dengan keperluan untuk memastikan parlimen dapat menjalankan fungsi dan peranannya dengan cekap dan berkesan. Keperluan untuk seorang ahli Parlimen untuk mengundi mengikut arahan whip partinya, jauh daripada amalan tidak demokratik, sebenarnya, adalah mekanisme penting untuk memastikan fungsi Kerajaan dan demokrasi berparlimen.
Oleh itu, ia akan dihargai bahawa Fasal 4 bukanlah tidak demokratik atau mengurangkan kedaulatan undang-undang.
Orang yang benar melangkah ke dalam terang dan dibenarkan, orang jahat bersembunyi dalam bayang-bayang dan dihukum. Fasal 4 memberi cahaya kepada pengundi untuk menilai. Bagaimana hal ini boleh salah?
_________________________________________________________________________________
Penulis merupakan Ahli Parlimen Selayang dan salah seroang yang menyediakan draf asal perjanjian Memorandum Persefahaman Kerajaan Perpaduan